Hellisheiðarvirkjun, stækkun

Hengilssvæðið er með stærstu jarðhitasvæðum á landinu, um 100 km² að stærð. Það er þó ekki allt einn og sami suðupotturinn, heldur samanstendur það af Hveragerðiseldstöðinni (Grændalur), Ölkelduhálsi og jarðhitasvæðinu í Henglafjöllum.

Þegar hefur talsvert verið virkjað á Hengilssvæðinu, þar á meðal virkjanir í Hengli og á Nesjavöllum, en í 2. áfanga rammaáætlunar falla virkjunarhugmyndirnar Grændalur og Bitruvirkjun í verndarflokk, Gráuhnúkar, Hellisheiði, Hverahlíð og Meitillinn í nýtingarflokk, og Innstidalur, Ölfusdalur og Þverárdalur í biðflokk.

Kísilhverirnir í Hveragerði og á Reykjum eru einkennandi fyrir Grændalssvæðið, ásamt hinum fjölmörgu laugum sem spretta fram úr berghlaupum í dalnum. Gufuhverir finnast víða og fylgja oft sprungum tengdum Suðurlandsskjálftum.

Við Ölkelduháls er mikill jarðhiti og fjölbreyttur. Þar eru margir stórir leirhverir, leirugir vatnshverir og víða eru gufuaugu. Nokkur ummerki eru um öflugar gufusprengingar. Útfellingar eru einkum hverasölt og brennisteinn. Við Klambragil, innst í Reykjadal eru öflugir sjóðandi vatnshverir. Frá þeim rennur heitur lækur sem fljótlega blandast köldu vatni og verður þar hin ágætasta aðstaða til böðunar í Reykjadalsá.

Vinsælar gönguleiðir liggja um svæðið og stór hluti þess er á náttúruminjaskrá, þ.e. vatnasvið Grændals, Reykjadals og Hengladala. Um svæðið liggja nokkrar vinsælar gönguleiðir.

Mynd © Mats Wibe Lund

Hengill og hálendið umhverfis hann er hluti af þeim fjallahring sem rammar inn höfuðborgarsvæðið, frá Skarðsheiði og Esju í norðri að Keili í suðri. Hengillinn er eitt fjölbreyttasta og vinsælasta útivistarsvæði sem höfuðborgarbúar geta sótt í dagsferð, hvort sem er að sumri eða vetri. Þarna er næst stærsta jarðhitasvæði landsins (utan jökla) og sér Reykvíkingum og fleiri íbúum suðvesturhornsins fyrir bæði heitu vatni og rafmagni.

Mynd © Hlynur Stefánsson

Hellisheiðarvirkjun nýtir jarðvarma- og heitavatnsframleiðslu á sunnanverðu Hengilssvæðinu, en jarðvarmi úr u.þ.b. 50 borholum er nýttur til framleiðslu á rafmagni í Hellisheiðarvirkjun.

Framleiðslugeta Hellisheiðarvirkjunar er nú 303 MW en áformað er að stækka rafstöð jarðgufuvirkjunar á Hellisheiði um 90 MW, með tveimur 45 MW hverflum.

Þrátt fyrir loforð um úrræði vegna brennisteinsvetnismengunar í andrúmslofti og affallsvatn við Hellisheiðarvirkjun hefur hvorugt tekist og þegar þetta er skrifað í desember 2012 er beðið um 8 ára frest til þess að leita leiða.

Almennt er gefin sú forsenda fyrir háhitavirkjunum á Íslandi að líklegt sé að endingartíminn verði ekki styttri en 50 ár. Verði endingartími Hellisheiðarvirkjunar ekki lengri en það, verður virkjunin ónýt eftir 50 ár.

Mynd © Christopher Lund